Helvai Yakup Efendi, Silifke’nin Zeyniye köyünde doğmuş, İstanbul’a gelip Pir Ali Aksarayi’den ders alarak Bayrami Tarikatı’nın Melami koluna intisap etmiştir.
İsmail Maşuki’nin idamının ardından İstanbul’daki en önemli Melami temsilcisi haline gelmiş, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Bozdoğan kemerine bitişik odalar tahsis edilmiştir.
Ziyaretine gelen padişaha helva ikram etmeyi adet edinmiş, bu sebeple halk arasında “Helvacı Baba” ismiyle anılmıştır. 1588/89 yılında vefat etmiştir. Yaşadığı dönemde halk tarafından çok sevilmiş, vefatından sonra da hatırası uzun yıllar helva dağıtılarak yaşatılmıştır.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 16. yüzyıl
Kim Yaptırdı: Bilinmiyor
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Özellikleri:
Orijinal türbe 16. yüzyılda inşa edilmiş, günümüze ulaşan yapı ise 19. yüzyılın son çeyreğine tarihlendirilmektedir. 2022 yılında İBB Miras tarafından yapılan kazı ve rekonstrüksiyon çalışmaları sonucunda 2024 yılında aslına uygun şekilde yeniden inşa edilerek ziyarete açılmıştır.
Tekke ve türbe kompleksi; tevhidhane, türbe, harem, selamlık ve mutfak gibi bölümlerden oluşur.
Helvacı Baba’nın “bitmeyen kazan” hikâyesi ile tanınır; cuma namazı çıkışlarında irmik helvası dağıtımı geleneği yüzyıllar boyunca devam etmiştir.
1980’lere kadar helva hayratı sürdürülen bu gelenek, günümüzde sembolik olarak yaşatılmaktadır.
İBB Miras’ın arkeolojik kazıları sonucu temel izlerine ulaşılarak, yapılar aslına uygun biçimde yeniden inşa edilmiştir.