Bayram Paşa Türbesi
Kişi Hakkında:
- Damat Ladikli Bayram Paşa, Osmanlı devlet adamı olarak IV. Murad döneminde önemli görevler üstlenmiştir.
- Enderun’da eğitim aldıktan sonra saray hizmetinde yükselmiş; 1623’te Yeniçeri Ağası, ardından Mısır Valisi, Kubbe Veziri ve nihayet 1637’de Sadrazam olmuştur.
- I. Ahmed’in kızı Hanzade Sultan ile evlenerek “damad-ı şehriyari” unvanını almış, bu evlilik Osmanlı tarihinde vezirlik makamına gelmeden yapılan nadir saray evliliklerinden biri olmuştur.
- Revan ve Bağdat seferleri sırasında önemli roller üstlenmiş, 1638’de IV. Murad’ın Bağdat Seferi sırasında Urfa yakınlarında aniden vefat etmiştir. Cesedi İstanbul’a getirilerek kendi inşa ettirdiği külliyeye defnedilmiştir.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 1634-35
Kim Yaptırdı: Bayram Paşa
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Özellikleri:
- Türbe, kare planlı olup merkezi bir kubbeli sofaya ve üç yönde düz örtülü birer eyvana sahiptir. Bu plan, sivil mimariden esinlenen ve medrese, tekke gibi yapılarda sıkça rastlanan erken Osmanlı tasarımının türbeye uyarlanmış nadir örneklerindendir.
- Merkezi kubbe, sekizgen kasnak üzerinde yükselir; bu da türbeye plastik ve dinamik bir dış görünüm kazandırır.
- Türbe, iki sıra pencereyle aydınlatılır. 18. yüzyılda eklenen ahşap direkli, kalem işi süslemeli barok revak giriş bölümünü süslemektedir.
- Doğu-batı doğrultusunda uzanan çevre duvarıyla türbe arasında üçgen bir alan bırakılmış, sokaktan ziyaretçilere türbe içi pencerelerle görünürlük sağlanmıştır.
- Türbenin kuzeydoğusundaki eyvana bitişik olan, dışa beş cephesi açık sekizgen planlı sebil, zarif mermer sütunlar, dilimli kemerler, tunç şebekeler, geometrik ve rûmî motiflerle süslenmiştir.
- Sebil üzerindeki mukarnaslı saçak altında, külliyenin yapım yılı olan 1634-35 tarihli tek kitabe yer almaktadır.
- Türbenin hemen batısında yer alan çeşme, geç klasik üslûbu yansıtan mimarisiyle dikkat çeker. Kaş kemerli aynataşı ve tuğra motifli çerçevesi orijinal dokuyu muhafaza eder.
