Defterdar Mahmut Efendi Camii

Sesli Anlatım

Yapım Yılı

1540

Konumu

Eyüpsultan, İstanbul

Kim Yaptırdı

Defterdar Nazlı Mahmut Efendi (Başdefterdar ve hattat)

Mimarı

Mimar Sinan

- Yapımından sonraki değişiklikler
  • Cami, 1766 depreminde hasar görmüş ve onarımlar sırasında caminin orijinal revakı yıkılmış, ahşap bir son cemaat yeri eklenmiştir.
  • 1940’lı yıllarda caminin minaresindeki kalem figürü düşmüştür; 1970’lerde ise hokka da yok olmuştur.
  • 1973 yılında Defterdar Caddesi’ne açılan avlu kapıları yol yükseltilmesi nedeniyle çukurda kalmıştır.
  • 1985 yılında Haliç kıyısında yapılan sahil açma çalışmalarında iskelenin iki tarafındaki kahvehane ve dükkânlar yıkılmıştır.
  • 1997 yılında caminin alemindeki hokka ve divit fırtına nedeniyle düşmüş ve 2007’de yenilenmiştir.
  • Kasım 2023 itibarıyla cami, restorasyon amacıyla ibadete kapatılmıştır.
- Öne çıkan özellikleri
  • Cami muntazam kesme taştan dikdörtgen planla inşa edilmiştir. Kiremit kaplı ahşap çatılı olup, harimin üstünün kubbeyle örtülü olmadığı bilinmektedir. Camiin cümle kapısı, son cemaat yerinin ortasında değil, sağ tarafında yer alır.
  • Son cemaat yeri önceden kâgir sütunlar üzerine inşa edilmiş olup, sonradan ahşap revakla değiştirilmiştir. Camiin minaresi alçak, geleneksel minare tarzındadır.
  • Caminin banisi hattat olduğu için minare alemi kalem ve hokka şeklinde tasarlanmıştır. Kalem figürü, 1766 ve 1940’larda, hokka ise 1970’lerde kaybolmuş; 2007’de yeniden eklenmiştir.
  • Caminin haziresinde yer alan, bânisi Nazlı Mahmud Çelebi’ye ait türbe, dört mermer sütun ve dört sivri kemerli açık türbeden oluşur. Klasik üslupta olup zarif işçilikle süslenmiştir.
  • Mihrabın solunda yer alan, Osmanlı çini sanatında nadir bulunan Kâbe tasvirli bir çini pano bulunmaktadır.
  • Caminin cadde tarafındaki duvarında bulunan klasik üslupta, kesme taş işçiliğiyle yapılan çeşme, 950 (1543-44) tarihli olup İstanbul’da günümüze ulaşan en eski kitabeli çeşmelerden biridir.