Mihail Glabas Tarkaniotes (Camiye çeviren Sultan III. Murad)
Mimarı:
Bizans dönemi inşa; camiye dönüştüren mimar bilinmemektedir
Yapımından Sonraki Değişiklikler:
1455’te İstanbul’un fethi sonrası patrikhane olarak kullanılmaya başlandı.
1591’de Sultan III. Murad döneminde camiye çevrilerek “Fethiye” adı verildi.
Apsis kısmı yıkılarak kıble yönüne uygun mihrap, bir minare ve medrese eklendi.
1845’te Sultan Abdülmecid tarafından tamir edildi.
1938-1940 yıllarında dış cephe sıvaları temizlenerek ciddi restorasyon yapıldı.
Cumhuriyet döneminde müzeye dönüştürüldü; 1955’te Amerikan Bizans Enstitüsü mozaikleri açığa çıkardı.
1960’larda yeniden cami olarak ibadete açıldı.
Öne Çıkan Özellikleri:
Eski adıyla Teotokos Pamakaristos Manastırı Kilisesi
Sultan III. Murad’ın saltanatı esnasında yaşanan İran savaşlarında Gürcistan ve Azerbaycan’ın fethedilmesiyle, fethin hatırası olarak camiye dönüştürülmüştür.
Taş ve tuğla karışımı duvarlara sahiptir. 5 bölmeli ana yapı, üç yönde tonozlu dehlizler ile çevrelenmiş ve 12 pencere ile aydınlatılan yüksek kasnaklı büyük bir kubbe ile örtülüdür.
İç mozaiklerde Grekçe yazılar ve Bizans sanatının özgün özellikleri bulunur. Mozaik ve freskler, cami ve müze restorasyonlarında ortaya çıkarılmıştır.
Avluda Sadrazam Sinan Paşa Medresesi, karşısında ise Âli Mektep bulunmaktadır.