Molla Zeyrek Camii
- Yapımından sonraki değişiklikler
- 1124 yılında inşasına başlanmış, 1136 yılında tamamlanmıştır. Latin işgali sırasında kilise eşyaları Venedik’e götürülmüştür. Yapı Komnenos ve Palaiologos hanedanlarının mezarları olarak kullanılmıştır.
- 1497-1498 yıllarında camiye çevrilmiş ve medreseye dönüştürülmüştür. Fatih Sultan Mehmed’in vakfiyelerinde cami olarak kullanıldığı belirtilmiştir.
- 1766 depreminden sonra onarımlar yapılmış ve ahşap süslemeler, barok üslup minber, mihrap ve vaaz kürsüsü eklenmiştir.
- 1950’lerde ve 1960’larda kısmi onarımlar yapılmış, 2010’dan itibaren kapsamlı bir restorasyon sürecine girmiştir.
- Öne çıkan özellikleri
- Yapı, Bizans döneminde Eski Pantokrator Manastırı olarak adlandırılmaktadır.
- Yapı, İstanbul’un Osmanlı dönemine ait ilk eğitim kurumu olmuştur. Medresenin müderrislerinden Zeyrek lakaplı Molla Mehmed Efendi yapının Osmanlı dönemindeki isminin kaynağıdır.
- Kapalı Yunan haçı planına göre inşa edilmiş üç kiliseden oluşur. Bizans döneminin mozaik, renkli mermer kaplama ve fresk süslemeleri bulunur. Güney kilisesinin zemini zengin “opus sectile” tekniğinde yapılmış mermer döşemelerle kaplıdır.
- 1766 depreminden sonra barok üslupta yapılmış ahşap işçilik, minber, mihrap ve Osmanlı barok tarzında süslemeler camiye Osmanlı dönemine ait özellikler katmıştır.
- Kilisenin kuzey kısmında alt yapıya sahip bir bölüm bulunmuştur. Minberde Bizans dönemine ait sütun ve renkli mermerlerin korunması, Osmanlı’nın farklı uygarlık mirasına olan hoşgörüsünü yansıtır.
