Sultan V. Mehmet Reşat Türbesi

Sultan V. Mehmet, Sultan Abdülmecid’in oğludur. 1909’da II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesiyle padişah olmuş, Meşrutiyet rejimi altında sembolik bir rol üstlenmiştir. Saltanatı, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı gibi çalkantılı dönemlere sahne olmuş, Osmanlı İmparatorluğu’nun toprak kayıplarının hızlandığı bir döneme denk gelmiştir.
Kendi isteğiyle Eyüp’te çocuk sesleri ve su şırıltıları arasında huzurlu bir istirahat yeri olarak düşündüğü türbeye defnedilmiştir.

Yapım Yılı: 1914

Kim Yaptırdı: V. Mehmet Reşad

Mimarı: Mimar Kemaleddin Bey

Öne Çıkan Özellikleri:

İstanbul’da inşa edilen son hanedan türbesidir. Aynı zamanda surlar dışında inşa edilmiş tek padişah türbesidir.
Sekizgen planlıdır; girişin iki yanındaki tromplarla örtülü üçgen hücreler nedeniyle tabanda bozuk altıgen oluşur.
Osmanlı neo-klasik üslubunun mezar mimarisindeki en önemli örneklerindendir.
Küfeki taşından inşa edilmiştir. Kubbe kurşun kaplı olup, alemle taçlandırılmıştır.
Cephesi on basamaklı bir merdivenle çıkılan anıtsal taçkapı ile öne çıkar. Kapı üzerinde Hattat Ömer Vasfi Efendi’nin celi sülüsle yazdığı besmele ve 1332 (1914) tarihli inşa yazısı yer alır. Kapı kemer aynasında Sâd sûresi 50. ayet müsennâ olarak yazılmıştır.
Alt katta iri silmeli, büyük sivri kemerli pencereler; üst katta çiftli pencere grupları ve rûmî istifli alınlıklar. Mukarnaslı saçak frizi, tepelikli kuşak ve sütun başlıklarında taş işçiliği dikkat çeker.
Pencerelerin altına kadar uzanan çini kaplama; desenler XVI. yüzyıl klasik üslubunun kopyalarıdır. Çiniler muhtemelen Kütahyalı Hâfız Mehmed Emin Efendi atölyesinde üretilmiştir. Duvarlarda Fecr sûresi beyaz sülüsle lâcivert zemin üzerine yazılmıştır.
V. Mehmed Reşad’ın pirinç şebekeyle çevrili sandukası; üst kısmında “yâ latîf” ve “yâ hâfız” ibareleri yer alır. Türbede ayrıca başkadını Kâmures Kadın (ö. 1921) ve oğlu Necmeddin Efendi (ö. 1913) de gömülüdür.