Sümbül Efendi̇ Camii
- Yapımından sonraki değişiklikler
- İkonoklast (İkona kırıcılık) akımının sona ermesinin ardından İmparator I. Basileios tarafından tamir ettirilen bu kilisenin 1204-1261 arasındaki Latin işgali sırasında oldukça harap olduğu anlaşılmaktadır.
- 1486 yılında Bizans döneminde Hagios Andreas Kilisesi olarak kullanılan yapı, Koca Mustafa Paşa tarafından camiye dönüştürülmüştür.
- 17. yüzyılda Başdefterdar Ekmekçizâde Ahmed Paşa tarafından batıya yapılan eklemeler daha sonra kaldırılmıştır.
- 1737 yılında avlu ortasına Dârüssaâde Ağası Beşir Ağa tarafından sütun biçiminde bir çeşme eklenmiştir.
- II. Mahmud döneminde, 1834 yılında büyük ölçüde tamir edilen yapı, 1950’lerde revak ve ahşap kısımları yenilenerek, kubbe ve yarım kubbeleri restore edilmiştir.
- 1999’da ise 17 Ağustos depreminde oluşan hasarların ardından yeniden restorasyon çalışmaları yapılmıştır.
- Öne çıkan özellikleri
- Kocamustafapaşa Camii olarak da bilinir.
- Bizans dönemi Hagios Andreas Kilisesi üzerine kurulu olan cami, Osmanlı döneminde Sünbüliyye Tarikatı’nın merkez dergâhı olarak kullanılmış ve halk arasında “Sünbül Efendi Camii” olarak anılmıştır.
- Orta alanda dört payeye dayalı merkezi kubbe ve iki yan yarım kubbe ile örtülü cami, kuzey-güney eksenine çevrilerek saf düzenine uygun hale getirilmiştir. Minarenin sekizgen kürsüsü, İstanbul’daki en zarif ve süslemeli örneklerden biridir.
- Sarkıt başlıklı altı sütuna dayanan beş kubbeli bir revak, tipik Osmanlı cami mimarisi tarzındadır.
- Koca Mustafa Paşa Türbesi ve Sünbüliyye tarikatı şeyhlerinin mezarları, yapının manevi önemini arttırmaktadır. Hazîrede Hâfız Osman gibi tanınmış hattatların mezarları da bulunur.
- 19. yüzyılda avlu girişine yapılan Rifat Paşa ve Hacı Emine Hanım sebilleri, yapıya estetik katkı sağlamaktadır.
- Bu cami, Osmanlı mimarisi ve Bizans mirasının bir arada bulunduğu, İstanbul’un tarihi ve kültürel kimliğini yansıtan önemli bir yapıdır.
