Bilinmiyor (Yerel halk veya Osmanlı dönemi hayırseverler tarafından yaptırılmış olabilir)
Mimarı
Bilinmiyor
Yapımından Sonra Uğradığı Değişiklikler
Tarihi dokusunu korumak amacıyla restorasyon çalışmaları geçirmiştir.
Orijinal ahşap veya taş yapıda modern malzemelerle tamiratlar yapılmış olabilir.
Öne çıkan özellikleri
Pendik’in en eski yerleşimlerinden biri olan Yayalar Köyü’nde bulunması nedeniyle tarihi ve kültürel öneme sahiptir.
Yapıda Roma ve Bizans dönemine ait kalıntıların (sütun başlıkları, lahit parçaları) kullanıldığı belirtilmiştir.
Geleneksel Osmanlı köy camii mimarisini yansıtan sade ve işlevsel bir tasarıma sahiptir.
Cami avlusunda tarihi mezarlar veya Osmanlı dönemine ait kitabeler bulunabilir.
Bölgedeki yerel halk Manav Türkleri’nin ibadet ihtiyacını karşılamak üzere inşa edilmiş olması muhtemeldir.
Pendik Belediyesi’nin kültürel envanter çalışmalarında öne çıkan tarihi yapılardan biridir.
Yayalar Köyü Camii avlusunda, şadırvan ve tuvalet binasının girişinde, Salih Ağa’nın yaptırdığı bir çeşmeye ait olan Osmanlı Türkçesinde bir kitabe, kaybolmaması için çimentoyla binanın girişine sabitlenmiştir. Kitabeye göre bu çeşme Salih Ağa tarafından 1823-1824’te yaptırılmıştır.
Yayalar Köyü Camii avlusunda, Aydos Kalesinden getirildiği söylenen lahdin ön yüzünde ortada bir medusa kabartması bulunmaktadır. Medusa motifinin ağzına sokulan bir musluk ile lahit su haznesi olarak kullanılmaktadır.
Yayalar Köyü Camii yakınındaki,akmaz durumdaki bu tarihi çeşmenin kim tarafından yaptırıldığı belli değildir. 1890-1891 yıllarında yaptırılmıştır.