Yeraltı Cami Sahabe Türbeleri
Amr bin As
Doğumu/Ölümü: Bilinmiyor - 664
Ünvanı: Sahabe
Hakkında: Kureyş kabilesinin Sehm koluna mensup, İslam tarihinin önde gelen askerî ve siyasî şahsiyetlerinden biridir. Mekke’de doğdu, İslâmiyet’ten önce Mekke’nin ticaret ve siyaset hayatında etkin rol oynadı. Habeşistan hükümdarı Necâşî ile dostluğu vardı ve onunla ilişkisi üzerinden İslam’a yöneldi. 629 yılında müslüman oldu. Hz. Peygamber, zekâsı ve yönetim kabiliyeti sebebiyle onu önemli görevlere getirdi. Zâtüsselâsil Seferi’nde komutanlık yaptı, Uman’a tebliğ ve vergi göreviyle gönderildi. Hz. Ebû Bekir döneminde Filistin’in fethine katıldı; Hz. Ömer zamanında Yermük ve Kudüs’ün fethinde etkili oldu. Mısır’ın fâtihi olarak tanındı; 640 yılında Mısır’ı fethederek Fustat şehrini kurdu, Amr Camii’ni inşa ettirdi ve Nil-Kızıldeniz bağlantısını sağlayan kanalı açtırdı. Hz. Osman döneminde valilik görevine devam etti, ancak anlaşmazlık nedeniyle azledildi. Hz. Ali’nin halifeliğine baştan karşı çıktı, daha sonra Muâviye’nin tarafını tuttu ve Sıffîn Savaşı ile Hakem Olayında belirleyici rol oynadı. Hileyle Muâviye’nin halife ilan edilmesini sağladı. 658’de yeniden Mısır valiliğini ele geçirdi ve ölümüne dek bu görevde kaldı. Zekâsı, hitabeti, şiir yeteneği ve siyasi dehası ile tanınır. Hz. Ömer’in deyimiyle “Amr oldukça hep idareci olmalıdır.” Kendisinden hadis rivayet edilen bir sahabedir. 90 yaşını aşkınken, Mısır’da Ramazan Bayramı günü vefat etti.
Vehb bin Hüseyra
Doğumu/Ölümü: Bilinmiyor - 672/673
Ünvanı: Sahabe
Hakkında: Bir rivayete göre, 672 yılında Mesleme b. Abdülmelik komutasındaki Emevi ordusuyla İstanbul kuşatmasında şehit düşmüştür. Kabri olduğu kabul edilen makam türbesi, caminin demir parmaklıkla çevrili alanında yer alır.
Süfyan bin Uyeyne
Doğumu/Ölümü: 726 - 814
Ünvanı: Alim
Hakkında: İddia edilenin aksine, Süfyan bin Uyeyne sahabe değildir ve İstanbul’un kuşatmasına katılmamıştır. Hicaz bölgesinin önde gelen muhaddislerinden olup Mekke’de yetişmiş, güçlü hafızası ve güvenilirliğiyle tanınmıştır. Kufe’de doğmuş, genç yaşta ailesiyle birlikte Mekke’ye yerleşmiştir. Babası onu ve kardeşlerini ilme yönlendirmiş, kendisi de küçük yaşlardan itibaren hadis meclislerine katılmıştır. Hadis ilminde büyük bir otorite kabul edilen Süfyân b. Uyeyne, özellikle İbn Şihâb ez-Zührî’nin rivayetlerini aktarmada en güvenilir isimlerden biri olmuştur. Seksenin üzerinde hocadan ders almış; aralarında Amr b. Dînâr, Atâ b. Sâib, Hişâm b. Urve gibi tâbiîler yer alır. Talebeleri arasında ise İmam Şâfiî, Ahmed b. Hanbel, Abdullah b. Mübarek, Yahyâ b. Maîn gibi birçok büyük âlim bulunmaktadır. Hadis ilminde "Süfyâneyn" (diğeri Süfyân es-Sevrî) olarak anılmıştır. Zühd ve takvâ ehli bir âlim olan İbn Uyeyne hiç evlenmemiş, son derece sade bir hayat sürmüştür. Yetmişten fazla hac yaptığı ve bir gözünün görmediği rivayet edilir. 7.000’den fazla hadis rivayet etmiş, hadisleri Kütüb-i Sitte'de yer almıştır. Aynı zamanda tefsirle de ilgilenmiş, Tefsîru Süfyân b. Uyeyne adlı eseri derlenmiştir. Rivayetlere göre İstanbul kuşatmasında şehit düştüğü iddia edilse de, güvenilir kaynaklara göre 814 yılında Mekke’de vefat etmiş ve Hacûn’da defnedilmiştir. Onun ilmi mirası, başta hadis olmak üzere fıkıh ve tefsir alanlarında Şâfiî mezhebi içinde derin izler bırakmıştır.
Beyoğlu, İstanbul
Yapım Yılı: 1757
Kim Yaptırdı: Sadrazam Bahir Mustafa Paşa
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Bilgiler:
- Yapı, Bizans döneminden kalma mahzenin camiye çevrilmesiyle oluşmuştur.
- Fatih vakfiyelerinde “Mahzen-i Sultani”, Evliya Çelebi tarafından ise “Kurşunlu Mahzen” olarak anılır.
- IV. Murad bu alana cami yaptırmak istemiş, ancak bu 1757’de Sadrazam Bahir Mustafa Paşa döneminde gerçekleşmiştir.
- Bugünkü caminin üstünde bir dönem Kurşunlu Köşk yer almıştır (1776 planlarında kayıtlıdır).
- Caminin hem Karaköy Meydanı hem iskele tarafından girişleri bulunmaktadır.
- İçinde üç ayrı sahabe makamı yer alır. Bunlar halk arasında ziyaretgâh niteliğindedir ve dua edilen mekânlardır.
- Yerli halk ve İstanbul sevdalıları için manevi kıymeti oldukça yüksek bir yapıdır.