Fahreddin er-Razi soyundan Cemâleddin Aksarâyî’nin torunu Ahmed Çelebi’nin oğludur; bu yüzden Cemâlî nisbesiyle de anılır. Evinin penceresinden zembille soru alıp cevapladığı için halk arasında Zenbilli Müftü olarak tanınmıştır.
İlk eğitimini dedesi Mevlânâ Hamza’dan aldı; Molla Hüsrev ve Mevlana Hüsâmzâde’den ders gördü. Edirne, Bursa, Amasya ve İstanbul’da müderrislik ve müftülük yaptı. Karamânî Mehmed Paşa döneminde görevden alınsa da itibarı sayesinde yeniden yükseldi.
II. Bayezid tarafından İstanbul Sultan Medresesi’ne atandı ve İstanbul müftüsü oldu; bu görevle şeyhülislâmlık makamının temellerini attı.
Hac yolculuğunda Mekke’deki karışıklık nedeniyle bir yıl Mısır’da kaldı. Yavuz Sultan Selim’e karşı hukuka bağlılığıyla bilindi; Kanûnî döneminde de müftülüğe devam etti. Rodos’un fethinde ilk cuma namazını Saint Jean Katedrali’nde kıldırdı. 24 yıl süren müftülüğünün ardından 1526’da vefat etti; mezarı İstanbul Zeyrek’te kendi yaptırdığı mescidin hazîresindedir.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 16. yüzyıl
Kim Yaptırdı: Bilinmiyor
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Özellikleri:
Zenbilli Ali Efendi’nin kendi yaptırdığı mescidin ve mektebin bitişiğinde yer alır.
Osmanlı klasik taş işçiliğiyle yapılmış olup, düzgün kesme taş ve tuğla almaşık örgü kullanılmıştır.
Türbe, sade bir dikdörtgen veya kare planlıdır; üzeri kubbe ile örtülüdür. Duvarlarında basık kemerli pencereler bulunur, pencere demirleri orijinal tarzda kafeslidir.
Ahşap kapısı klasik Osmanlı kemerli taş söveye oturur, giriş kapısının iki yanında kitabe ve açıklayıcı levhalar yer alır.
Türbe, küçük bir avlu/hazire içinde yer alır; yanında bitki örtüsü ve birkaç mezar bulunur. Mezar üstü açık tip sandukalıdır ve mezar üstü çiçeklendirilmiştir.