Zeynep Sultan Camii
- Yapımından sonraki değişiklikler
- 871 yılında atlı tramvay yolu çalışmaları sırasında sebil kaldırılmış ve yol çalışmaları nedeniyle türbe ile hazirenin bir kısmı tahrip edilmiştir.
- 1917, 1958, 1983 ve 1988 yıllarında cami ve külliyede çeşitli tamiratlar yapılmıştır.
- 1920’lerde Eminönü’ndeki IV. Vakıf Han inşaatı nedeniyle I. Abdülhamid Külliyesi’ne ait sebil, Gülhane yakınında caminin önüne eklenmiştir.
- 1950 yılında Zeynep Sultan’ın naaşı, türbesinden çıkarılarak bugünkü yerine nakledilmiştir.
- 2014 yılında ise İl Özel İdaresi tarafından başlatılan restorasyon çalışmaları nedeniyle cami geçici olarak kapatılmıştır.
- Öne çıkan özellikleri
- Barok dönemine ait kare planlı ve tek kubbeli yapı; taş ve tuğla karışımı almaşık örgü tekniğiyle inşa edilmiştir.
- Ana kubbe, dört duvar tarafından taşınmaktadır. Kubbenin kasnağında 16 adet yuvarlak kemerli pencere bulunmaktadır. Alt kat pencereleri dikdörtgen, üst kat pencereleri ise sivri kemerli olup üstlerinde birer dairesel pencere yer alır.
- Altı porfir sütun üzerinde bir kubbe ve beş kemerle çevrili. Sütunlar arasındaki diğer açıklıklar tonozla örtülmüştür.
- Mihrabı kırmızı mermerden, minberi ise ahşaptan yapılmış olup barok süslemelerle dekore edilmiştir. İç mekân kalem işleriyle süslüdür.
- Batı köşesinde yer alan minaresi tek şerefeli olup kesme taş ve tuğla kullanılarak inşa edilmiştir.
- Külliyenin batı girişine bitişik, kare planlı dershanesi 1980’lerde yenilenmiştir.
- 1871’de yıkılan sebil yerine, Eminönü’nden getirilen ve 1920’lerde Gülhane’de konumlandırılan I. Abdülhamid’e ait çeşme bulunmaktadır.
- Zeynep Sultan, Sadrazam Melek Mehmed Paşa ve Alemdar Mustafa Paşa gibi önemli şahısların mezarlarının yanı sıra toplam 113 mezar bulunan hazîrede saray görevlilerine ve Zeynep Sultan’ın akrabalarına ait mezarlar yer alır.
