Hacı İlyas Yatağan Camii
Yapımından Sonraki Değişiklikler:
- III. Mehmed döneminde, 1598 yılında minber eklenerek mescit camiye dönüştürülmüştür.
- 1900–1901 yıllarında tamir gören caminin ahşap tavanı, 1975 yılında tamir edilmiştir. 2008 yılında Vakıflar tarafından restorasyonu tamamlanmıştır.
- 2015’te caminin lavabo ve şadırvanları yenilenmiştir.
Öne Çıkan Özellikleri:
- Minberini 1598 tarihinde Kazgancı (Kazancı) İlyas Çelebi koydurmuştur.
- Kare planlı olan yapının duvarları, üç sıra düzgün taş, iki sıra tuğla ile örülmüştür. Kirpi saçaklı çatı, kiremitle örtülüdür. Hacı İlyas Yatağan Camii’nin önüne sonradan eklenen iki katlı son cemaat yerinin cephesi ahşapla kaplanmış olduğundan diğer cephelerden farklı görünüm kazanmıştır.
- Harime, son cemaat yerinden ahşap bir kapı ile girilir. Giriş kapısının sağ ve solunda iki saf sırası kadar bir bölümün önü ahşap korkulukla ayrılmıştır. Kapının sağından ahşap bir merdivenle üst mahfile çıkılır. Bu merdivenlerde, Fatih Sultan Mehmed döneminden kalma ahşap ayrıntılar vardır. Sekiz direk üstündeki mahfilin ön tarafı ahşap parmaklıkla kapatılmış ve kadınlara özel bir yer haline getirilmiştir.
- Mihrap mermerden olup, üst kısmı mukarnaslıdır (damla yapılı). Hacı İlyas Yatağan Camii’nde minber ve kürsü ahşaptandır. Bütün duvarlar yerden bir metre yükseğe kadar lambri ile kaplanmıştır.
- Sağ ve sol duvarlarda üçer, kıble ve kuzey duvarlarda altlı-üstlü dörder adet pencere vardır. Bütün pencereler dikdörtgen formlu üst pencerelerin üzerleri sivri kemerlidir. Doğu cephesindeki dördüncü pencere kapatılarak dolap haline getirilmiştir.
- Hacı İlyas Yatağan Camii, taş ve tuğladan yapılmış güdük minarenin gövdesi silindir şeklinde olup, tek şerefelidir. Minare girişi kadınlar mahfilinin batı duvarındaki kapıdan sağlanır.
- Avluda abdest alma yeri ve tuvaletler vardır. Yine avluda, 1854 yılında taşı yenilenmiş Topçubaşı İlyas Ağa’nın mezarı ve minarenin sağında Yatağan Dede’nin kabri bulunmaktadır.
- Cami, adını banisi Hacı İlyas Ağa’dan ve Kanuni Sultan Süleyman devrinde Yatağani Dede adlı bir zatın bu civarda oturup Yatağan Çeşmesi’nin yapılmasına sebep olmasından dolayı “Yatağan Camii” de denilmektedir.
