Hattat Mustafa Rakım Efendi Tomb
Kişi Hakkında:
- Mustafa Rakım Efendi, Ordu’nun Ünye ilçesinde doğmuş, ilk eğitimini memleketinde aldıktan sonra küçük yaşta İstanbul’a giderek ağabeyi İsmail Zühdü’den medrese ve hat eğitimi almış, on iki yaşında sülüs ve nesih yazıda icazet kazanmıştır.
- Hat sanatında özellikle sülüs, nesih ve celî sülüste yeni bir üslup geliştirerek büyük ün kazanmıştır. III. Selim’in ilgisini çekip padişahın portresini çizerek müderrislik rütbesiyle ödüllendirilmiş, II. Mahmud’un yazı hocası olmuş, tuğra tanzimi gibi önemli saray görevleri üstlenmiştir.
- 1809’da İzmir, 1814’te Edirne ve Mekke kadılığı, 1818’de İstanbul kadılığı, 1823’te Anadolu kazaskerliği görevlerine yükselmiştir. Hayatının son döneminde felç geçirerek 1826’da vefat etmiş, Fatih Karagümrük Atik Ali Paşa Camii haziresine defnedilmiştir.
- Celi sülüs yazıda harf uyumu, boşluk dengesi ve okunabilirlik konularında devrim yaparak bu alana yeni estetik ölçüler kazandırmıştır. En olgun eserlerini 1815-1819 yılları arasında vermiş; Nakşidil Sultan Türbesi ve Eyüp Sultan Camii kitabeleri bunlar arasında öne çıkar. III. Selim, IV. Mustafa ve II. Mahmud için yazdığı tuğralar ve geliştirdiği imza üslubu, sonraki hattatlar için örnek olmuştur.
- Talik ve celi talik yazıda da eserler vermiş, taş yazıtları, mezar taşları ve çeşme kitabeleriyle tanınmıştır. Öğrencileri arasında II. Mahmud, Mehmed Haşim ve Mehmed Şakir Recai gibi önemli hattatlar bulunur. Eserleri İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Topkapı Sarayı ve çeşitli koleksiyonlarda korunmaktadır.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 19. yüzyıl
Kim Yaptırdı: Emine Hanım (Eşi)
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Özellikleri:
- Türbenin doğu cephesi kesme küfeki taşıyla kaplıdır.
- Ön cephede, yuvarlak kemerli alınlıklı ve dikdörtgen açıklıklı üç pencere vardır.
- Pencerelerin alınlıkları ve söveleri mermerden yapılmıştır.
- Pencerelerin üstünde, iri yaprak motifleriyle taçlandırılmış, yanları “S” şeklinde profillerle sınırlanan mermer üzerine celî sülüs yazılı bir kitâbe bulunur.
- Kitabe, Mustafa Rakım Efendi’nin ölüm yılı olan H. 1241 (1826) tarihini verir ve Mustafa Râkım imzalıdır.
- Ön cephedeki kademelenmiş iki köşe yuvarlatılarak yumuşatılmıştır.
- Pencerelerin üstü ve altındaki yatay silmeler cephenin hareketliliğini artırır.
- Cephede sağda bulunan yuvarlak kemerli avlu girişinin üstü, barok kıvrımlı dalgalı bir profille son bulmaktadır.
- Türbenin içinde iki kabir vardır:
- Ahşap sanduka 1996 yılında yenilenmiştir, Mustafa Râkım Efendi’ye aittir.
- Barok süslemeli mermer lahit, 1845’te ölen öğrencisi Mehmed Haşim Efendi’ye aittir.
- Mermer lahdin baş taşında, iki yönde aynı metin yazılmıştır.
- Türbenin sol cephedeki öne çıkan pencereli duvarın köşesinde yer alan kemer başlangıcı, cami avlusuna açılan bir kapının varlığına işaret eder.
