Abdülvedud Tomb
Kişi Hakkında:
- Yavedud Sultan, asıl adıyla Abdülvedud Efendi, Esmâ-i Hüsnâ’dan “Ya Vedud” lafzını sıkça zikrettiği için halk arasında bu isimle tanınmıştır. Şeyh Mahmud’un halifelerindendir.
- Rivayetlere göre Buhara veya Horasan’dan İstanbul’un fethi için, beraberindeki erenlerle birlikte Osmanlı topraklarına gelmiştir. Fetih ordusuna manen ve maddeten destek vermiş, savaşta bizzat çarpışmış ve Nimel Ceyş arasında yer almıştır.
- Anlatılanlara göre Yavedud Sultan, müritleriyle birlikte 53 gün boyunca Osmanlı ordusuna yardım etmiş, şehre giren ilk gazilerden olmuştur. Ayasofya önünde karşılaştığı direniş sırasında yaralanarak şehit düştüğü söylenir.
- Evliya Çelebi, göğsünde kırmızıyla yazılı “Ya Vedud” lafzının bulunduğunu aktarır. Bazı kaynaklara göre ise fetihten iki yıl sonra, 1455’te vefat ederek ardında manevi miras bırakmıştır. Farklı bir rivayet de, onun dualarının İstanbul’un fethini 40 gün geciktirdiğini ileri sürer.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 15. yüzyıl
Kim Yaptırdı: Abdülvedud Efendi
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Özellikleri:
- Haliç Köprüsü yapılana kadar, Ya Vedud Camii’nin tam karşısında yer almakta ve sol tarafında eski Ayvansaray Karakolu bulunmaktaydı. Çevre yolu inşaatı sırasında bugünkü yerine taşınmıştır.
- Nakledilmeden önce türbe, kesme taş bir şeddin üzerindeydi ve üç basamaklı bir merdivenle çıkılan bir sofaya açılıyordu. Merdivenin solunda, 1906 tarihli, Hazinedar Şemsi Cemal Usta Çeşmesi bulunuyordu. Sofa, kesmetaş babalar ve demir parmaklıklarla çevriliydi.
- Türbe kare planlı olup kesme taştan inşa edilmiştir. Dokuz pencereden ışık alır, çatısı ahşap olup kiremit döşelidir. Türbenin karşısında, 1856 tarihli büyük bir çeşme de Ya Vedud Sultan’a atfedilir. Türbe içinde dört kabir bulunur.
- Tarihi olarak, IV. Mehmed’in kızı Hatice Sultan türbeyi ihya ettirmiş; 1876 yılında ise Pertevniyal Valide Sultan tarafından yeniden yaptırılmıştır.
