Rumi Mehmed Paşa Tomb
Kişi Hakkında:
- Rum asıllı bir İstanbul çocuğu olarak devşirilip Müslüman olduktan sonra hızla yükselen Rumi Mehmed Paşa, Osmanlı maliyesinde madenler, gümrükler ve öteki yer üstü kaynaklarını iltizama vererek devlet gelirlerini artırma fikrini Fatih Sultan Mehmed’e kabul ettirerek tekel-iltizam sisteminin temellerini atmış, ancak bu model ilerleyen yüzyıllarda yolsuzluk ve ticarî tekelleşmeye zemin hazırlamıştır.
- 1471’de sadrazamlığa getirilen Paşa, Karaman Seferi’nde Larende ve Ereğli’de cami, medrese ve köyleri yaktırıp yıktıran sert tutumuyla çağdaş kroniklerde ağır eleştirilere konu olmuş; Varsak Türkmenleri karşısındaki yenilgisi ve Karamanlı Mehmed Paşa’nın kışkırtmasıyla 1470’te azledilip boğdurulmuştur.
- Mezarına, Üsküdar’da inşa ettirdiği Rumi Mehmed Paşa Camii bitişiğindeki türbesinde yatmakta; Ankara’daki Kurşunlu Han dâhil birkaç eseri günümüze ulaşarak mimarî mirasının izlerini taşımaktadır.
- Üsküdar’da inşa ettirdiği cami, medrese, hamam, imaret ve türbeden oluşan Rumi Mehmed Paşa Külliyesi Anadolu yakasının ilk büyük vezir yapısı olarak erken Osmanlı mimarisine damga vurmuştur.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 1471
Kim Yaptırdı: Rumi Mehmed Paşa
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Özellikleri:
- Türbe, Rum Mehmet Paşa Camii’nin kıblesi yönünde, yıkılmış bulunan medresesinin önündedir.
- Sekiz yüzlü türbe, tamamen kesme taştan yapılmış olup alt üst pencerelerden ışık alır. Üst pencereler sivri kemerli, alt pencereler ise, dikdörtgen şeklinde ve klâsik parmaklıklıdır.
- Tek sağır kubbesi kalın türbe duvarları üzerine oturtulmuştur. Ayrıca bir kasnağı yoktur.
- Yuvarlak kemerli kapısının iki yanı mermer sövelidir.
- Eskiden mevcut olduğu sanılan kitâbe boşluğuna son tamiri sırasında düz bir mermer yerleştirilmiştir.
- Türbenin içinde ahşap bir sanduka vardır. Bunun etrafı yine ahşap bir parmaklık ile çevrilmiştir. Önüne sonradan konulan ve içinde bir çok yanlışları bulunan levha kitâbe okunmaz hale gelmiştir. Hadîka yazarının belirttiği gibi “Sandukası örf ile müzeyyendir.” Fakat bu kumaştan yapılmış olan serpuş, türbenin içi gibi, perişan durumdadır.
- Türbe duvarlarını ve kubbesini süsleyen kalem işi bezemeler yer yer bozulduğundan üzerine beyaz bir badana çekilerek sevimsiz bir hale getirilmiştir.
- Bezemelerin yalnız kapı üzerinde olanı bir nümûne olur düşüncesi ile bırakılmıştır. Türbe pencereleri içten kapaklıdır.
