Şah Sultan Tomb
Kişi Hakkında:
- Şah Sultan, Sultan III. Mustafa’nın kızı, annesi Mihrişah Sultan’dır. Osmanlı saray protokolünde saygın bir konuma sahipti. 1778 yılında Sadrâzam Kara Vezir Mehmed Paşa’nın kardeşi Nişancı Seyyid Mustafa Paşa ile evlendirildi.
- Saray çevresinde hayır eserleriyle tanınmış, özellikle mektep, çeşme, sebil gibi yapıların banisi olmuştur. 1802 yılında 42 yaşında vefat etmiş ve kendi adına yaptırdığı bu türbeye defnedilmiştir.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 1799–1801
Kim Yaptırdı: Şah Sultan
Mimarı: Mimar İbrahim Kamil Ağa
Öne Çıkan Özellikleri:
- Türbe, sebil, çeşme, mektep ve avludan oluşan bir külliye düzenindedir.
- Caddeye bakan ihtişamlı avlu kapısı, iki yanında pirinç şebekeli pencerelerle süslüdür. Kapının alnında kitabe, içeride tak kısmında Kur’an âyeti ve III. Selim’in tuğrası bulunur.
- Türbe kare taban ile daire planın birleşiminden oluşur; içten 8 m çaplı yuvarlak planlıdır. Kurşun kaplı kubbesi ve dört köşesinde zarif ağırlık kulecikleri vardır.
- Her cephede altlı üstlü altışar pencere bulunur; alt pencereler demir şebekeli, üst pencereler vitraylı ve alçı peteklidir.
- Önde altı sütunlu revak, ortası kubbe, yanları aynalı tonozlarla örtülüdür. Sütunlar arası korkuluk panelleriyle kapatılmıştır.
- Giriş kapısı iki renkli mermerle örülüdür; kemer üzerinde Ankebût sûresinin 57. âyeti, üstünde III. Selim tuğrası, pencereler üzerinde Zümer sûresinden âyetler bulunur.
- Kubbe içi ve duvarlar kalem işi bezemelerle süslenmiştir. Çiçek, çelenk, şerit, hurma ağaçları, meyve motifleri kullanılmıştır. Üst pencere madalyonlarında İslami motif ve sahabe isimleri yer alır.
- Türbenin sağ yanında, barok üslupta oval planlı, üç cepheli sebil bulunur. Süslemelerinde akant yaprakları, dalgalı hatlar ve kartuşlar dikkat çeker. Sebilin üstünde sıbyan mektebi yer alır.
- Avlu içinde, kapının tam karşısında bir çeşme vardır; III. Selim tuğralı, H. 1215 tarihli.
- Türbede Şah Sultan, annesi Mihrişah Kadın ve eşi Nişancı Seyyid Mustafa Paşa’nın mezarları vardır. Hazirede ayrıca saray mensupları ve hizmetlilere ait kabirler de yer alır.
