Hüsrev Paşa Tomb
Kişi Hakkında:
- Deli lakaplı Hüsrev Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli beylerbeylerinden ve devlet adamlarından biridir. Diyarbakır, Halep, Şam gibi önemli eyaletlerin beylerbeyiliğini yapmış, Rumeli Beylerbeyi ve ikinci vezirliğe kadar yükselmiştir.
- Hayatı boyunca pek çok hayır eseri yaptırmış, itibarlı ve nüfuzlu bir devlet adamı olarak anılmıştır. Tezkirelerde ve Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde adı geçen mektep, çarşı ve camisi ile semtin gelişiminde büyük rol oynamıştır.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 16. yüzyıl ortaları
Kim Yaptırdı: Hüsrev Paşa
Mimarı: Mimar Sinan
Öne Çıkan Özellikleri:
- Türbe içten ve dıştan sekizgen planlıdır ve küfeki taşından inşa edilmiştir.
- Kapı cephesi hariç her cephede altlı üstlü sivri kemerli ikişer pencere bulunur.
- Kapının üstünde iki satırlık kitabe yer alır; burada mezar sahibine rahmet ve şefaat duası içeren tarih beyitleri mevcuttur (H. 952 / M. 1545).
- Köşelerde sütun payeler, cephelerde silmeler, mukarnaslı korniş şeridi ve her cephede alınlıklarla taş işçiliği zenginleştirilmiştir.
- Kubbesi kurşun kaplıdır ve kabartma süslemeli sağır kasnağa oturur; mahya hattı tomurcuklarla bezenmiştir.
- İlk inşa edildiğinde iç duvarlarının çinilerle kaplı olduğu, günümüze yalnız kalem işi nakışlardan bazı izlerin ulaştığı bilinmektedir.
- Türbenin önünde kubbeli bir revakın varlığı kesin olarak kanıtlanamamıştır; muhtemelen ahşap bir saçak bulunuyordu.
- Türbe, Osmanlı dönemi Türk mezar mimarisinde zengin dış süslemesiyle Mimar Sinan’ın erken dönem üslubunun belirgin örneklerinden biridir.
- Yangınlar (özellikle 1918 yangını) ve bakımsızlık sebebiyle büyük hasar görmüş, 1950 yılında kısmen onarılmıştır. Kesme küfeki taştan pencereli duvarı yakın tarihlerde yenilenmiştir.
- Türbenin yanında bir Rıfai tekkesi, küçük bir hazire ve basit bir ahşap türbe bulunmaktaydı. Hazîrede 17. – 19. yüzyıllara ait mezar taşları yer alır.
