Zal Mahmud Paşa Tomb
Kişi Hakkında:
- Osmanlı döneminde sancak beyi, beylerbeyi ve vezir olarak görev yapmış bir devlet adamıdır. Aslen Slovenya’nın başkenti Ljubljana’da doğmuş, devşirme olarak sarayda yetişmiştir; bazı kaynaklarda Alman ya da Boşnak asıllı olduğu belirtilir.
- Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mustafa’yı boğan güçlü güreşçi ve saray hademesi Zal Mahmud Ağa ile aynı kişi olduğu kabul edilir. Avlonya ve Hersek sancak beyliği, Budin, Halep ve Anadolu eyaletleri beylerbeyliği görevlerinde bulunmuş, 1567’de vezir olmuştur. II. Selim’in kızı Şah Sultan ile evlenmiştir.
- Eşiyle aynı gün hastalanıp vedalaşarak öldükleri rivayet edilir; 1577 yılında vefat etmiş ve kendi adına inşa ettirdiği Zal Mahmud Paşa Camii’ne defnedilmiştir. Ayrıca Ankara ve Pirlepe’de çeşme ve mescit gibi hayır eserleri yaptırmıştır. Bir oğlu olduğu ve bu oğlunun Şah Sultan’dan önceki evliliğinden olduğu düşünülmektedir.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 1577
Kim Yaptırdı: Zal Mahmud Paşa
Mimarı: Mimar Sinan
Öne Çıkan Özellikleri:
- Klasik Osmanlı üslubunda, kesme küfeki taşından inşa edilmiştir.
- Dıştan sekizgen, içten kare planlıdır, üzeri 5.10 m çapında bir kubbe ile örtülüdür.
- Duvarlarında iki sıra pencereler yer alır; alt sıra pencereler birer kenar atlayarak, üst sıra pencereler her yüzde sivri kemerli olarak açılmıştır.
- Girişte dört sütunlu, sundurmalı bir revak vardır.
- İç mekânda kubbe göbeği, pandantifler ve tonozlar dönemin kalem işleriyle bezenmiştir.
- Türbede Zal Mahmud Paşa, eşi Şah Sultan ve kimliği bilinmeyen bir kişiye ait üç sanduka bulunmaktadır.
- 1960 yılında İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü tarafından onarılmıştır.
