İmareti Atik Camii
Yapımından Sonraki Değişiklikler:
- İstanbul’un Fethi’nden sonra, Fatih Medreseleri yapılıncaya kadar yapı, manastır hücreliği imaret vazifesiyle kullanılmıştır; bu hücrelerin sayısının 35 olduğu rivayet edilmektedir.
- Fatih Semaniye Medreseleri tamamlanana kadar Ayasofya’dan sonra İstanbul’un ikinci medresesi olarak faaliyet göstermiş; daha sonra Fatih Sultan Mehmed döneminde Zeyrek Camii’nin imarethanesi olarak kullanılmıştır.
- Fatih medreseleri inşa edildikten sonra yapı camiye dönüştürülmüştür.
- 1955 yılında Vakıflar İdaresi tarafından tamir görmüş olsa da, tek şerefeli minaresi yıkılmış ve yalnızca kalıntısı günümüze ulaşmıştır.
- 1990 yılındaki restorasyonda, caminin tabanı ahşap döşeme ile yenilenmiş, duvar sıvası tazeleyip duvar etekleri ahşap kaplama ile tamamlanmıştır.
Öne Çıkan Özellikleri:
- Eski İmaret Camii ve Kilise Camii olarak da bilinir
- Minberini Şeyhülislam İshak Efendizade Ahmed Efendi koydurmuştur.
- Giriş hacminden sonra, erken Hristiyan ve Bizans bazilikalarında kilisenin ana mekanına açılan narteks (son cemaat yeri) yer almaktadır; buradan ana kubbeli hacme geçiş sağlanmaktadır. Caminin orta kısmını örten kubbenin yükü, dört büyük kemerle dört payeye aktarılmaktadır.
- Ana kubbe, yüksek bir kasnağın üzerine oturur ve pencerelerle aydınlık bir mekan oluşturur; kubbenin kasnağı, dıştan ince yarım sütun demetlerine binmiş kademeli kemerler ve dalgalı testere dişli taş kornişlerle süslenmiştir.
- Giriş holü ve narteks bölümünün üstü çapraz tonozlarla kaplanmıştır.
- Caminin cephesi, iki sıra taş ve dört sıra tuğladan inşa edilmiştir.
- Meyilli arazide bulunan yapı, alt kısmında ve üst kısmında binanın planını yansıtan bir mahzen (sarnıç) içermektedir.
- İstanbul’da kubbesi kiremitle örtülü tek cami olma özelliğine sahiptir.
- Avlusunda bir türbe bulunmaktadır.
- Yapı, orta Bizans dönemi mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak değerlendirilmektedir.
