Halet Efendi Tomb
Kişi Hakkında:
- Asıl adı Mehmed Said Efendi olan Hâlet Efendi, Osmanlı diplomasi ve devlet idaresinde etkili bir figürdür. Medrese tahsili görmemiş, kendini yetiştirmiştir.
- II. Mahmud döneminde uzun süre sadrazamlar üzerinde etkili olmuş, tayin ve azillerde söz sahibi olmuş, başdanışman konumuna yükselmiştir.
- Yenilik hareketlerine ve Avrupa’ya karşı çıkan, muhafazakar ve Yeniçeri Ocağı’nın koruyucusu bir çizgide politika izlemiştir. Paris’e ortaelçi olarak gönderilmiş, burada Batı’yı yakından tanıma fırsatı bulmuş ancak Fransa’ya dair olumsuz düşüncelerle dönmüştür.
- Hasmı Mehmed Said Galib Paşa’nın tesiriyle II. Mahmud tarafından Konya’ya sürgün edilmiş, kısa süre sonra idam edilmiştir. Başının İstanbul’a getirilen kesik kısmı önce Galata Mevlevihanesi’ndeki türbeye, dedikodular üzerine Yahya Efendi Dergâhı’na, ardından 1841’de yeniden Galata Mevlevihanesii haziresine gömülmüştür. Aynı zamanda güçlü bir hatip ve şairdir; divanı ve Zinetü’l-Mecalis adlı eseri vardır.
Türbe Hakkında:
Yapım Yılı: 1819
Kim Yaptırdı: Halet Efendi
Mimarı: Bilinmiyor
Öne Çıkan Özellikleri:
- Açık türbe formundadır; küfeki taşı ve mermer malzemeyle yapılmıştır.
- Avlu ve caddeye bakan toplam dokuz yuvarlak pencere bulunur.
- Kompozit başlıklar, yuvarlak kemerler ve içlerindeki üçgen baklava motifleri cepheyi süsler.
- Mermer oymalarda hareketli rozet, yaprak ve beyzî madalyonlar dikkat çeker.
- Çift kanatlı demir kapısı, süslemeli parmaklıkları vardır.
- Üzeri kubbeyi andıran yüksek, kademeli tonozla örtülmüştür; en üstte büyük bir kaide üzerine yerleştirilmiş taş Mevlevi sikkesi bulunur.
- Türbe alanında yalnız Hâlet Efendi’nin kesik başı değil; Kudretullah Dede, Ataullah Dede, Menâkıb-ı Mevlânâ yazarı Selânikli Ubeydullah Efendi ve Şeyh Kudretullah Dede’nin eşi Emine Esma Hatun’un kabirleri de yer alır.
